Kabeljauw

Kabeljauw behoort tot de rondvissen en is familie van de kabeljauwachtigen waar ook de wijting, schelvis en koolvis toe behoren. Slechts een deel van de kabeljauw op de Nederlandse markt is afkomstig uit de Noordzee. Kabeljauw wordt meestal gestript (= ontdaan van ingewanden) geleverd en wordt in zijn geheel, in moten of gefileerd verkocht. Wist je dat kleine kabeljauw ook wel 'gul' wordt genoemd?

Kabeljauw

Kabeljauw Paspoort

Naam
Kabeljauw (Gadus morhua)
Lengte
Wordt max. 1,9 meter.
Voedsel
Kreeftjes, krabjes, garnalen, vissen en mosselen.
Levenscyclus
Wordt max. 60 jaar.
Verspreiding
In koudere wateren zoals in de Noordzee bij de kust van Noorwegen, IJsland maar ook Newfoundland, Canada.
Leefgebied
Dicht bij de zeebodem.
Populatie
Niet overal even goed. Kweek en IJslandse kabeljauw zijn de beste opties.
Kleur
Blauw-groenige rug met blauwzwarte strepen en een zilverwitte buik.
Familie
Kabeljauwachtigen.

Kweek

Er wordt veel geïnvesteerd in de kweek van kabeljauw, omdat het niet overal even goed gaat met de wilde soort. Vaak wordt er gekozen te kweken in open kooien op zee in de Noorse fjorden. Volgens kenners is de visvlees van goede kwaliteit: mooi wit en heerlijk sappig. Alleen de smaak is iets minder uitgesproken bij kweekkabeljauw.

Lees meer over kweekvis

Verkrijgbaarheid

jan feb Mrt apr Mei jun jul aug sep Okt nov dec
  • Seizoen gesloten
  • Kuitperiode
  • Mager
  • Goed

Vangstgebieden

Vangstgebieden

Wist je dat?

  • Wat haring is voor Nederlanders,  is kabeljauw voor Noren. De vis prijkt zelfs op de bankbiljetten.

  • In veel landen is gedroogde kabeljauw een lekkernij: o.a. in Portugal, Scandinavië en Suriname. (bekend als stokvis, bakkeljauw en bacalhao)

Smaak en bereiding

Het visvlees van de kabeljauw is stevig maar laat makkelijk los als de vis gaar is. De smaak van kabeljauw is fijn en eindeloos te combineren. Kabeljauw kan goed worden gebakken, gegrild, gestoofd of gekookt. Kabeljauw wordt vaak gebruikt voor klipvis (gezouten en gedroogde vis), stokvis (gedroogde vis) en zoute vis (vis in pekel).Op de kop van de kabeljauw bevinden zich de lekkerste delen. Vooral de wangen en de keel zijn delicatessen op zich.

De alom bekende kibbeling wordt vaak gemaakt van deze wangen en keeltjes, maar ook andere vissoorten en delen van de kabeljauw kunnen als basis voor deze 'gezonde' snack dienen.

Naar recepten en bereiden

Kibbeling

Vroeger werd kibbeling enkel gemaakt van kabeljauw, en dan met name het spiervlees van de kabeljauwkoppen. Het werden ook wel kabeljauwwangetjes genoemd. Het was destijds spotgoedkoop en lekker, waardoor het snel aan populariteit won. Tegenwoordig worden hier andere (goedkopere) vissoorten voor gebruikt, zoals koolvis en heek.

Skrei, een bijzonder lekkere kabeljauw

In het noorden van Noorwegen wordt ieder jaar reikhalzend uitgekeken naar het seizoen voor de zogenaamde ‘Skrei’, een bijzonder lekkere kabeljauw. Het Noorse woord 'Skrei' betekent 'zwerver', vrij vertaald uit het Vikings. Van januari tot en met maart zwemmen flinke aantallen kabeljauw vanuit de Barentszzee, naar de iets warme wateren van de Lofoten. Naar deze jaarlijkse zwerftocht is Skrei vernoemd. Deze naam leidt nogal eens tot vragen. We leggen het je graag uit. Deze ‘winterkabeljauw’ is net even iets anders en specialer dan de ‘gewone’ kabeljauw. 

Noorwegen kent twee soorten kabeljauw: kustkabeljauw, die in fjorden en langs de kust zwemt, en skrei, de kabeljauw uit de Barentszzee. Eén keer per jaar gaan de skreien op zwerftocht. Dan zwemmen ze ruim 800 kilometer naar het zuiden, naar de Lofoten-eilanden om daar te paaien en kuit te schieten. De Lofoten liggen voor de kust van Noorwegen, net boven de poolcirkel.

Vissers zoeken de vis niet op (zoals bij de gebruikelijke visserij), maar wachten tot ze bij de eilanden zijn aangekomen. Op geen enkele andere plaats ter wereld vindt deze gebeurtenis plaats en nergens anders kan men deze merkwaardige witte vis in zijn netten vangen. De vissen arriveren met duizenden tegelijk bij de Lofoten. De traditie wil dat de kinderen er elk jaar de aankomst van de skrei in de door de natuurlijke inhammen beschutte vissersdorpjes aankondigen. Vanaf dat moment, na lange dagen en nachten wachten, haasten alle boten zich van de plaats waar ze voor anker lagen in de haven naar de open zee. De wonderbaarlijke visvangst van de skrei kan beginnen.

Noorse experts houden de trek van de vissen goed in de gaten en pas als de vissen de kans hebben gehad hun kuit te schieten, mag er gevist worden. Hierdoor kan het seizoen dus wel eens eerder of later beginnen en een vaste datum voor het seizoen vooraf niet bekend is. Meestal is het eind januari. Het einde van het visseizoen valt traditioneel samen met Pasen.

Om skrei te mogen vangen moet men in het bezit zijn van een vergunning en er is een maximum aantal kilo’s wat een visser mag vangen. Door de strenge controle op deze vangsten wordt de visvangst op langere termijn zeker gesteld. Skrei draagt het MSC keurmerk voor verantwoorde visserij.

Omdat deze kabeljauw lange afstanden zwemt, is deze wat groter en atletischer gebouwd. De skrei is wat blanker, slanker en gespierder. Zijn familie die tussen het wier voor de kust zwemt is doorgaans geler van kleur.

Skrei is ook een beschermde merknaam. Een speciale Skrei-patrouille checkt in Noorwegen of de kabeljauw aan alle strenge eisen voldoet om het keurmerk 'Skrei' opgeplakt te krijgen. Doordat het keurmerk geld kost, kan het in de winter voorkomen dat kabeljauw zonder keurmerk uit Noorwegen in de Nederlandse vishandel wel degelijk de vis skrei is.

Voedingswaarden Weergave per 100 gram

Energie
72 kcal
/
304 kj
Water
81.90 g.
Eiwit
16.40 g.
Koolhydraten
0.00 g.
Suikers
0.00 g.
Vet
0.70 g.
Verzadigde vetten
0.10 g.
E.o.v
0.10 g.
M.o.v.
0.40 g.
Cholesterol
52.00 mg.
Vezels
0.00 g.
Vitamine A
0.11 mg.
Vitamine B1
0.12 mg.
Vitamine B2
0.15 mg.
Vitamine B6
0.15 mg.
Vitamine B11
8.00 µg
Vitamine B12
2.00 µg
Vitamine C
0.00 mg.
Vitamine D
0.00 µg
Natrium
67.00 mg.
Kalium
380.00 mg.
Calcium
16.00 mg.
Fosfor
265.00 mg.
Ijzer
0.40 mg.
Magnesium
25.00 mg.
Koper
0.00 mg.
Zink
0.50 mg.